دانش محوري

مدل رابطه اي چيست؟

“مدل رابطه اي” پايگاه داده را به عنوان مجموعه اي از روابط نشان مي دهد. رابطه چيزي جز جدولي از ارزشها نيست . هر سطر در جدول مجموعه اي از مقادير داده هاي مرتبط را نشان مي دهد. اين رديف هاي جدول بيانگر يك موجوديت يا رابطه در دنياي واقعي است.

نام جدول و نام ستون براي تفسير معني مقادير در هر سطر مفيد هستند. داده ها به عنوان مجموعه اي از روابط نمايش داده مي شوند. در مدل رابطه اي ، داده ها به صورت جداول ذخيره مي شوند. با اين وجود ، محل ذخيره فيزيكي داده ها مستقل از نحوه تنظيم منطقي داده ها است.

برخي از سيستم هاي معروف مديريت پايگاه داده رابطه اي عبارتند از:

سرور DB2 و Informix Dynamic از IBM
Oracle و RDB از اوراكل
SQL Server و Access از مايكروسافت

مفاهيم مدل رابطه اي:

1. صفت: هر ستون در يك جدول. صفات خصوصياتي هستند كه رابطه را تعريف مي كنند. به عنوان مثال نام شماره دانشجويي و غيره.
2. جداول : در مدل رابطه اي ، روابط در قالب جدول ذخيره مي شوند. همراه با موجوديت هاي خود. يك جدول داراي دو رديف و ستون ويژگي است. رديف ها ركورد ها و ستون ها صفات را نشان مي دهند.
3. الگوي رابطه: الگوي رابطه، نام رابطه را با ويژگي هاي آن نشان مي دهد.
4. درجه: تعداد كل صفاتي كه در رابطه وجود دارند، درجه رابطه ناميده مي شود.
5. تعداد عناصر: تعداد كل رديف هاي موجود در جدول.
6. ستون: ستون مجموعه ي مقادير يك صفت خاص را نشان مي دهد.
7. كليد رابطه : هر سطر داراي يك ، دو يا چند صفت است كه به آن كليد رابطه گفته مي شود.
8. دامنه صفت : هر صفت مقدار و دامنه از پيش تعريف شده دارد كه به عنوان دامنه صفت شناخته مي شود

محدوديت هاي يكپارچگي مدل رابطه اي

محدوديت هاي يكپارچگي رابطه د ر سيستم مديريت پايگاه داده به شرايطي اطلاق مي شود كه بايد براي يك رابطه معتبر وجود داشته باشد. اين محدوديت هاي رابطه اي درسيستم مديريت پايگاه داده از قوانين موجود در دنياي كوچكي مشتق شده است كه پايگاه داده را نشان مي دهد.

انواع مختلفي از محدوديت هاييكپارچگي درسيستم مديريت پايگاه داده وجود دارد. محدوديت هاي موجود در سيستم مديريت پايگاه داده رابطه اي بيشتر به سه دسته اصلي تقسيم مي شوند:
محدوديت هاي دامنه
محدوديت هاي كليدي
محدوديت هاي يكپارچگي ارجاعي

محدوديت هاي دامنه

اگر مقدار صفت در دامنه مربوطه ظاهر نشود يا از نوع داده مناسب نباشد ، مي توان محدوديت هاي دامنه را نقض كرد.محدوديت هاي دامنه مشخص مي كند كه در هر ليست چه باشد و مقدار هرصفت بايد منحصر به فرد باشد. اين به عنوان انواع داده مشخص مي شود كه شامل انواع داده هاي استاندارد عدد صحيح ، اعداد واقعي ، رشته هاي طول متغير و غيره است.

محدوديت هاي كليد

صفتي كه مي تواند به صورت منحصر به فرد يك تاپل را در يك رابطه شناسايي كند ، كليد جدول ناميده مي شود. مقدار صفت براي تاپل هاي مختلف در رابطه بايد منحصر به فرد باشد.

محدوديت هاي يكپارچگي ارجاعي

محدوديت هاي يكپارچگي ارجاعي در سيستم مديريت پايگاه داده بر اساس مفهوم كليدهاي خارجي است. كليد خارجي صفت مهمي از رابطه است كه بايد در روابط ديگر به آن اشاره شود. حالت محدوديت يكپارچگي ارجاعي در جايي اتفاق مي افتد كه رابطه به يك صفت اصلي از يك رابطه متفاوت يا در همان رابطه اشاره داشته باشد. با اين حال ، آن عنصر كليدي بايد در جدول وجود داشته باشد.

منبع: گروه پژوهشي سلام علم